Ur c'harrad-boutin a Vreizhiz a oa aet da Vro-Euskal da redek (skeudenn : Keleier ar Redadeg)

Yezh vamm

Yezh vamm a lavaromp peogwir omp ganet gant ar yezh.

Ganet a lavaromp pa vezomp ganet gant hor mamm ha pa reomp anezhi mamm, ober boutin eo genel. Un dra bennak heñvel a c'hoarvez ivez gant ar yezh. Ar yezh a ra ac'hanomp ha ni a ra ar yezh. Testoù omp an eil e-keñver egile. Oc'h en em reiñ an eil d'egile e vevomp. Anal ha boud roet deomp gant ar yezh ha ganeomp d'ar yezh.

An hini a zesk a ro ster d'an hini e gelenn. An hini a gelenn a ro un hent nevez d'ar c'homzer a-vihanik. Ar c'homzer a-vihanik a dle reiñ dorn d'an hini a zesk. Dleout a reomp holl reiñ an euskareg an eil re d'ar re all.

Euskareg eo va yezh vamm. Hogen petra eo ur yezh vamm ? N'eo ket ar yezh vamm an hini a zesker da gentañ, nag an hini a zesker war barlenn ar vamm, evidon-me ez eo ar yezh vamm ar yezh ma prederiomp enni. En doare ma savomp hon arguzennoù hag hor skeudennoù, eno emañ hor yezh vamm. Ha posupl eo e-kerzh ur vuhez e teufe an euskareg da vezañ yezh vamm, e vefe desket soñjal en euskareg. Deoc'h hag a zo o tont gant an hent-se hon estlamm hag hor gourc'hemennoù, ha ma teu unan bennak da lavarout deoc'h oc'h euskaregerien nevez, pe c'hoazh n'eo ket an euskareg ho yezh vamm, lavarit dezho ne blij da zen bezañ kozh ha kement hag ober lavarit dezho n'eo ket ar yezh vamm an hini bet desket da gentañ, hogen an hini a ra pep hini ganti en e breder.

En euskareg ivez e veizimp ar vro-mañ, pe ne vo ket anezhi. Diouzh ar yezh a zibabimp evitañ e vo dazont hor bro. Hol lakaat a raint da gomz arallyezh ? Kement-se a ouzomp ervat. Ret e vo d'hor pobl magañ un tamm preder diwar-benn arallyezh, hogen ne c'hell ket ar vro-mañ soñjal en arallyezh, ar vro-mañ a veizimp en euskareg, pe ne vo ket anezhi. Mar fell deomp genel ur vro, den estreget hor yezh vamm ne c'hello her genel.

Kemennadenn savet gant Amets Arzallus, bertsolari brudet, ha disklêriet e Baiona gant Maider Heguy, prezidantez AEK e norzh Bro-Euskal, ha Jakes Bortairu, rener.

Testenn orin :

Amets Arzallusek eraman du lekukoa 18. Korrikako azken kilometroan, AEK-ko eta Korrikako arduradunekin batera, berak egina baita lekuko barruan Euskal Herri osoa eskuz esku zeharkatu duen mezua:

 Ama hizkuntza 

Ama hizkuntza esaten dugu hizkuntzak erditzen gaituelako.

Erditzen esaten dugu amak gu egiten gaituenean guk ere bera egiten dugulako ama, elkar egitea da erditzea. Antzeko zerbait gertatzen da hizkuntzarekin ere. Hizkuntzak egiten gaitu gu eta guk egiten dugu hizkuntza. Elkarren lekuko gara. Elkarri emanez bizi gara. Hizkuntzak guri eta guk hizkuntzari, arnasa eta izatea.

Ikasten ari denak ematen dio irakasten ari denari zentzua. Irakasten ari denak ematen dio hiztun zaharrari norabide berri bat. Hiztun zaharrak eman behar dio ikasten ari denari eskua. Denok eman behar diogu elkarri euskara.

Euskara da ene ama hizkuntza. Baina ama hizkuntza zer da? Ama hizkuntza ez da lehenik ikasten den hura, ez da amaren magalean jaso genuen hura, ama hizkuntza da, enetzat, pentsatzeko baliatzen dugun hizkuntza. Gure arrazoiak eta irudiak nola fabrikatzen ditugun han dago gure ama hizkuntza. Eta posible da, bizitzan zehar, euskara ama hizkuntza bilakatzea, euskaraz pentsatzen ikastea. Bide horretan zatoztenoi miresmen eta goraintzi, eta norbaitek esaten baldin badizue zuek euskaldun berriak zaretela, edo euskara ez dela zuen ama hizkuntza, esaiozue zaharra izatea ez zaiola inori gustatzen, eta bide batez, esaiozue, ama hizkuntza ez dela lehenik ikasten den hura, pentsamendua sortzen duen bakoitzaren hizkuntza baizik.

Herri hau ere euskaraz pentsatuko dugu, edo ez da izanen. Hautatzen diogun ama hizkuntzaren arabera dago gure herriaren geroa. Erdaraz mintzaraziko gaituztela? Badakigu hori. Herri honek pentsatu beharko du zerbait erdarari buruz, baina herri hau ezin da pentsatu erdaraz, herri hau euskaraz pentsatuko dugu, edo ez da izanen.

Herri bat erditu nahi badugu, inork erditzekotan, ama hizkuntzak erdituko gaitu.

Maider Heguy Iparraldeko AEKren presidentearen eta Jakes Bortairu AEKren Artezkaritza kontseiluko kidearen hitzaldia HEMEN